Page 74 - Kanyoning Türkiye

TARİH Uğur EVCİL

Bu hareket İskenderiye Okulu üzerinde bir baskı kurmuş görmekteyiz. Raphael’in bu eseri
ve ayrıca fanatizmi de güçlendirmiştir. İskenderiye Vatikan’da Papa Julius II döneminden Stanza della
piskoposunun yerini almak için başpiskopos Timotheus Segnatura’nın dört duvarından birinde yer almaktadır.
ile rekabet halinde olan piskopos Cyril’in onun şehirdeki Usta eserine başladığında, kendisine sorulan bir
etkisinden ve liderlik özelliğinden hiç hoşlanmadığını soru üzerine Hypatia’nın “Atina okulunun en ünlü
kaynaklardan öğreniyoruz. Piskoposun şehirde rakibi öğrencisi” olduğunu söylemiştir. Ona hemen bu kaydı
sayılabilecek vali Orestes de, Hypatia’nın dinleyicileri değiştirmesi gerektiği, aksi halde eserin yok edileceği
arasındaydı. Piskopos Cyril Hypatia’nın sonunu söylenir. Bunun üzerine o da eserdeki kişiyi Papa’nın
hazırlarken bir yandan da cemaati Hypatia’nın değersiz yeğeni olan “Francesco Maria della Rovere” (1490-1538)
olduğuna inandırması gerekiyordu. İncil’den yaptığı olarak değiştirdiğini belirtmiştir.
alıntılardan ilham alıyordu “Kadın sessizliği ve uysallığı
öğrenmelidir. Kadının ne ders vermesine ne de erkeğin Maalesef eserleri günümüze ulaşamamıştır.
üzerinde yetki sahibi olmasına izin vermeyeceğim.
Suskun olacak ve sessiz kalacaktır. Çünkü önce Âdem, Çalışmaları:
sonra Havva yaratılmıştır”. Cyril Hypatia’nın ölümünü Aritmetik üzerine 13 ciltlik bir yorum
doğrudan emretti veya halkı bunun için teşvik etti. Apollonius’un konikleri üzerine bir yorum
Halkı kışkırtmış ve halk arasında Hypatia “dinsiz” ve Batlamyus’un Almagest’i üzerine düzenleme
“şeytan” olarak nitelendirilmiştir. Babası Theon’un yazdığı “öklidin elementleri”
adlı eser üzerinde düzenleme

Siyah kukuletalı, yaklaşık 500 kadar kalabalık bir fanatik “Astronominin kanunları” adlı kitabı
grup, bir sabah Hypati evden çıkarken, onu durdurup Hypatia’nın bilime katkıları; gök cisimlerinin
arabasından indirdi. Saçlarından sürükleyerek kiliseye sınıflandırılmasında, hidrometre’nin bulunmasında,
götürdüler, ardından da vahşice öldürdüler. Sonra bu sıvıların yoğunluk derecesinin belirlenmesinde ve daha
güruh yaptıklarının dehşetine kapılarak onu kilisenin birçok konuda etkisi olmuştur. Hypatia’nın yaşadığı
içinde ateşe verdi. Olay şehirde büyük yankı buldu. dönemden itibaren 1000 yıldan fazla süre geçmiş, ona
rağmen kilise Raphael’in eserine Hypatia’yı katmasını
Hypatia böyle acımasız bir şekilde yok oldu ve engellemeye çalışmıştır. Bugüne kadar söylenen
sözlerin eserde belirtilenin
Hypatia’nın ölümünden sonra yeni Plâtoncu okul
da onunla birlikte yok oldu. Hypatia, ölümünden bu Hypatia olduğunu fısıldamaktadır. Zaten eserdeki
yana unutulmayan bir isimdir ve adeta bir efsane kişiliklere baktığımızda Hermes, Platon, Aristo, Diyojen,
haline gelmiştir. Bilim ve sanat alanında sembol olan Zenon, Fucino, Alkibiades arasında sıradan birisinin
Hypatia hakkında zaman içerisinde şiirler, romanlar, bulunamayacağını anlayabiliriz. Ve Hypatia, bulunduğu
oyunlar yazılmıştır. Feminist sanata da konu olmuştur. yerden hala bize gülümsemektedir.
Feminist sanatçı Judy Chicago, 1979’da San Francisco Hypatia’nın hayatını, 2009 yapımı “Agora” adlı filmde
modern sanat müzesinde açtığı sergide Hypatia’yı o de izleyebilirsiniz. Hypatia işte böyle bağnaz, sığ
şiirlerde güzelliği ile değil de tüm görkemiyle ünlü ve düşüncelerden dolayı acımasızca, canice yok edildi.
yetenekli kadınlarla birlikte göz kamaştıran bir akşam
yemeğinde sunar.

Voltaire’e göre Hypatia, “bağnazlığın masum bir kurbanı;
öldürülmesi ise yunan tanrılarıyla beraber, sorgulama
özgürlüğünün de ortadan kalkışın bir simgesidir”.
Voltaire bir aydınlanma filozofudur ve Hypatia onun
muhalifliğinde sembol olarak kullandığı bir isimdir. Diğer
yandan kendisine karşıt grup içerisinde “İskenderiyeli
hayâsız bir öğretmen olarak kabul edilmiştir”.

Hypatia’yı daha sonra Ortaçağ’da ünlü usta Raphael’in
en büyük eserlerinden biri olan “Atina Okulu”nda

72