Page 150 - Kanyoning Türkiye

PAN DERNEĞİ Emre ERTÜRK

Kanyoning

sporunun

dünü ve bugünü

Yüksek ve dik duvarları, görkemli dar kanallarında gürültü

ile akan nehirleri ve geçit vermeyen şelaleleri nedeni ile
çağlar boyunca insanoğlunun aşılamaz olduğunu düşündüğü

kanyonlar, 19. yüzyılın sonlarına kadar bakir kalabilmiş
dünyanın ender doğal oluşumlarındandır.

1869 yılında Amerikalı bir asker, jeolog ve kaşif olan gereçler ile aşılmaya çalışıldığı 4 günlük ekpedisyon
profesör John Wesley Powell’ın ekibinin Büyük Kanyonu bu boyutta bir kanyonun baştan sona geçildiği
(Grand Canyon) oluşturan Kolorado nehrinin yukarı literatürdeki ilk ciddi kanyon geçişi olmuştur. Bugünkü
kısımlarını kano ile geçmeyi başarması ile ilk defa teknoloji ile bile 15 km lik bir kanyonu geçmenin
bilimsel yazılı kaynaklarda telaffuz edilmeye başlanan zorlukları düşünülecek olursa o dönemin imkanları ile
kanyon keşişeri, o dönemki yazılı basında da büyük Eduard Alfred Martel ve ekibinin takdir edilesi azim ve
yankı uyandırmış ve toplumun ve bilim dünyasının kararlılığının ne kadar büyük bir başarı hikayesi ortaya
dikkatinin o döneme kadar gözlerden uzak kalmış olan çıkardığı ancak anlaşılabilir.
kanyonlara odaklanmasına vesile olmuştur.
Takip eden yıllarda Avrupalı mağaracılar ve Amerikalı
Takip eden yıllarda Fransa’da modern mağaracılığının kanocular bulundukları coğrafyalardaki bir çok kanyonu
kurucularından olan ünlü speolog Eduard Alfred Martel keşfedip, bu oluşumları toplumun gözünde aşılamaz
ekibini kurmuş ve 1888 de başlamış olduğu irili ufaklı olmaktan çıkarmışlardır.
çeşitli kanyon keşif seferlerini 1905 yılında Avrupanın Bu paradigma değişimi ve ilerleyen teknoloji sayesinde
en büyük kanyonlarından biri olan Verdon Kanyonunu ilk başlarda yüksek riskli bir ekspedisyon faaliyeti olarak
(Gerges du Verdon) baştan sona kadar geçip kabul edilen bu aktivite zamanla kimi maceraperest
keşfederek taçlandırmıştır. Herhangi bir modern teknik insan tarafından spor olarak algılanmaya başlamış ve
malzemenin olmadığı, parkurun çoğunlukla yürüyerek, daha sonraları rafting, kayaking ve kanyoning isimleri
ya da ahşap kayıklarla geçildiği, yüksek inişlerin ise ile anılacak olan sporların temellerinin atılmasını
doğal istasyonlardan sarkıtılan iplerin ucuna bağlanmış sağlamıştır.
küçük tahta parçaları ile oluşturulmuş salıncak benzeri

148